Hekabe (Eski Yunanca: Ἑκάβη, Hekabē), Euripides tarafından M.Ö.424’te yazılmış trajedidir. Troya Savaşı bitmiştir ve Yunanlılar şehri yağmalamıştır. Tragedya, Yunanlılar Troya’dan ayrılmadan önce olan olayları konu alır. Euripides’in diğer oyunu Troyalı Kadınlar ile hemen hemen aynı zaman diliminde geçer. Tragedyaya adını da veren ana karakter, düşmüş kent Troya’nın kraliçesi Hekabe‘dir. Hekabe, savaş boyunca bir sürü çocuğunun ölümüne şahit olmuştur. Bu yüzden oğullarından biri olan Polydoros‘u değerli hazineyle birlikte, güvendikleri bir krallığa göndermiştir. Çocuklarının ve kocasının ölümüne tanık olmuş Hekabe, çadırda hangi Yunan komutana esir gideceğini beklerken aldığı iki haberle daha yıkılır. Akhilleus‘un ruhunun kurban talep etmesi üzerine, kızı Polyksena kurban olarak seçilmiştir. Oğlu Polydoros‘u koruması için gönderdikleri kral ise, Troya’nın yıkıldığını öğrenince, hazinelere el koymak için Polydoros’u öldürmüştür. Hekabe, korkunç acılarla yoğrulmuş bir annedir ve Polydoros’un cinayetinin intikamını alacaktır.

Polydoros’un Hayaleti

Sahne Polydoros’un kendisini tanıttığı monolog ile açılır. Polydoros, Kisseus’un kızı Hekabe ile Troya Kralı Priamos’un en küçük oğludur. Troya kenti düşme tehlikesine girince babası Priamos onu korkudan gizlice uzaklaştırmıştır. Khersonesos ovasını eken ve süvari bir milleti mızrağı ile idare eden Polymestor’un yanına altınlarla yollamıştır. Böylece, eğer Troya düşerse yoksul kalmayacaktır. Troya’nın kaderi Hektor’un ölümüyle değişir; şehir düşer, babası Priamos ve Akhilleus’un elinde can verir. Böylece Priamos’un dostu Polymestor, altınlara el koymak için Polydoros’u öldürüp cesedini denize atar. Polydoros’un ruhu, annesi Hekabe’yi ziyaret etmek için gelir. Akhilleus’un ruhu, mezarının tümseğinde görünüp kendi mezarı için kurban olarak Polydoros’un kız kardeşi Polyksene’i ister. Polydoros, annesine üzülür. Çünkü kısa süre sonra Hekabe, hem kızı Polyksene’yi kaybedecek, hem de denizin dalgaları arasında oğlu Polydoros’un cesedini bulacaktır. Sonra Polydoros’un ruhu kaybolur.

Polyksene’nin Akıbeti

Hekabe sahneye girer. Korkunç bir rüya görmüştür. Rüyasında hem kızı Polyksene’yi hem de oğlu Polydoros’u kaybetmiştir.

Koro yani tutsak Troyalı kadınlar sözü alır ve Akhilleus’un hayaletinin nasıl mezarını şerefsizce bırakıp giden Akhalara kızdığını, ardından Akhalar arasında fikir ayrılığı çıktığını anlatır. Kimisi bir kurban vermek isterken, ötekiler istemez. Agamemnon, Hekabe’nin diğer kızı Bakkhos Kassandra’yı kendisine köle olarak aldığı için, Akhilleus’a kurban vermek istemez. Ancak Thesues’un oğulları bunun çok büyük bir ayıp olduğunu belirtir ve Laertes oğlu Odysseus, onları destekler. Böylece Polyksene’nin kurban edilmesine karar verilmiştir.

Polyksene girer sahneye ve annesinin feryatlarının sebebini sorar. Hekabe, kızına gerçeği anlatır. Polyksene, ölümü kendisi için nimet görmesine rağmen, annesine ağıtlar yakar.

Odysseus

Odysseus içeri girer bu sefer. Kızı alma görevinin kendisine verildiğini ancak kurban etme işini Akhilleus’un oğlu Neoptelemos’un yapacağını anlatır ve direnç göstermemesini ister.

Hekabe, Odysseus’a paçavralar içinde Troya Sarayına casus olarak geldiğinde ve Helen tarafından tanındığında, nasıl kendi ayaklarına kapandığını hatırlatır ona. Hekabe, Odysseus’u kurtarmıştır. Peki şimdi, bu iyiliğine karşılık nasıl ihanet edebildiğini sorar. Hayvan kurban etmek varken, insan kurban etmenin nedeni nedir? İlle bir insan kurban edilecekse, neden Polyksene seçilmiştir? Bütün bu savaşın sebebi Helen’dir, dolayısıyla Helen’in kurban edilmesi daha doğrudur. Hekabe ağlayarak Odysseus’un dizlerinin dibine çöker. Bir zamanlar Odysseus’un Hekabe’ye yalvardığı gibi, Hekabe, Odysseus’a kızını kurtarması için yalvarır.

Odysseus, Akhilleus’un ödüllendirilmesi gerektiğini anlatır. Çünkü eğer onurlandırılmazsa gelecekteki kahramanların savaşta çarpışmak istemeyeceklerini belirtir.

Polyksene, köle olmaktansa Odysseus’la gitmeyi tercih etmektedir. Bir zamanlar krallara zevce olacak, kahramanların kardeşi olan Polyksene, kimseye köle olmak istemez. Böyle şerefsiz bir yaşam sürmeyi kabul edemez.

Hekabe, Odysseus’a yalvarır ve kızı yerine kendisinin kurban edilmesini ister. Sonuçta Akhilleus’u öldüren Paris’in anasıdır. Odysseus kabul etmeyince, kızı ile birlikte kurban edilmek ister ama bu talebi de kabul edilmez. Böylece Odysseus ile Polyksene sahneden çıkar.

Köle olacaklarına yanan Koro ağıt yakar. Sonra Haberci Talthybios gelir ve Hekabe’ye kızının öldürüldüğü haberini verir. Polyksene çok cesur bir kızdır; hiç kimsenin onu tutmasına gerek kalmadan, boynunu sunağa uzattığını; bu yüzden kurban törenini izleyen askerlerin çok etkilendiğini ve cesedini onurlandırmak için üzerine yapraklar attıklarını anlatır. Sonra sahneden çıkar.

Polydoros’un Cesedi

Sahneye hizmetçi kadın girer, yanında bir ceset getirmiştir. Cesedin örtüsünü açar ve içinden Polydoros — Hekabe’nin oğlu- çıkar. Ceset denizin dalgaları ile sürüklenip kıyıya vurmuştur. Hekabe, talihsizliğine yakınır.

Sahneye Agamemnon girer. Hekabe’ye kızının cesedini neden hala almadığını sorar; hemen sonra ayakları dibindeki erkek cesedini fark eder ve Hekabe’ye bunun kim olduğunu sorar. Hekabe, oğlunun akıbetini Agamemnon’a anlatır. Agamemnon bile, Hekabe’nin başına gelen felekatlere üzülür. Hekabe ona intikam almasına yardım etmesi için ayaklarına kapanarak yalvarır. En azından intikam almasına izin vermesini ister. Agamemnon bir kadının intikam almak için ne yapabileceğini sorar küçümser bir tavırla. Buna karşılık Hekabe, Lemnos’lu kadınları ve Danaos’un kızlarını hatırlatır. Hekabe’nin yanında ise Troyalı Kadınları vardır.

Hekabe, hizmetçi kadına Trakyalı Polymestor’u bulmasını ve Polymestor ile oğullarını çağırdığını haber vermesini ister. Ardından, Agamemnon’dan, Polyksena’nın cenazesini geciktirmesini rica eder. Agamemnon, denize açılmak için elverişli rüzgarlar olmadığından, teklifi kabul eder ve sahneden çıkar.

Polymestor’un Sonu

Polymestor ve iki oğullu, hizmetçi ile birlikte sahneye girer. Hekabe’ye neden kendisini çağırdığını sorar ve dostuna yardım etmek istediğini belirtir. Hekabe, oğlunun yaşayıp yaşamadığını sorunca; Polymestor, Polydoros’un iyi olduğunu söyler.

Hekabe, Priamos’un oğulları için siyah bir kayanın altına altın gömdüğünü ve yerini oğluna ulaştırmasını rica eder. Ayrıca, çadırında da hazine vardır ve Troyalı kadınlarla birlikte çadırdaki ganimetleri Polymestor’a teslim etmek istediğini belirtir. Dahası, çadırında hiçbir Akhalı yoktur. Böylece deyince, Polymestor hevesle çadıra girer ve içeri girer girmez, Troyalı kadınlar adama saldırır ve onu kör ederler. Bu esnada dışarıda kalan Hekabe, Polymestor’un yanında getirdiği oğullarını öldürür.

Kehanetler

Polymestor feryatlar etmeye başlar. Sonra Agamemnon hizmetkarıyla olay yerine gelir ve acıklı sahneyi görür. Polymestor, her şeyi esir kadınlarla Hekabe’nin yaptığını söyler. Polydoros’un, geriye kalan Troyalı kadınlarla tekrar ülke kurabileceğini ve Agamemnon’a düşman olması sebebiyle, Polydoros’u öldürdüğünü anlatır. Ancak Hekabe ve Troyalı kadınlar, intikam adına Polymestor’u kandırarak kör etmişler ve oğullarını öldürmüşlerdir.

Hekabe lafı alır ve Agamemnon’a yardım etmek isteseydi, oğlunu gizli gizli öldürmeyeceğini, her şeyi altın için yaptığının apaçık olduğunu anlatır.

Agamemnon, Hekabe’ye katılır ve Yunanlılar için konuğu öldürmenin büyük bir günah olduğunu belirtir.

Polymestor haline yanar. Hekabe’ye bir kahinden duyduğu kehaneti söyler. Hellas’a gitmek için Akhalarla yola açıldığında kendini tekneden atıp öldürecektir. Kendini durduramaz ve geri kalanını da aktarır. Kahinin dediğine göre Hekabe’nin kızı Kassandra, Agamemnon’un karısı tarafından öldürülecektir. Sonra Agamemnon’a döner ve karısının onu da öldüreceğini ekler. Agamemnon, bu söyledikleri için Polymestor’a sinirlenir.

Hizmetkarlarına emrederek Polymestor’u ıssız bir adaya atmasını emreder ve Hekabe’ye ise çocuklarını gömmesini emreder ve sahne biter.

NOT: Polymestor’un anlattığı kehanet, Aiskhylos‘un Agamemnon tragedyasında işlenmiştir.