Yunan mitolojisinde Kader Tanrıçaları, insan ırkının doğumu, yaşamı ve ölümünü temsil eden kutsal varlıklardı. Eski Yunanlılara göre, insanların eylemleri önceden belirlenmişti.

İnsanlar özgür iradeye sahipti, ancak Kader Tanrıçaları her insanın yapacağı tercihleri ve eylemleri biliyordu. Öbür dünyada insanlar yaptıkları işlere göre değil, hayatın zorluklarına nasıl tepki verdiklerine ve bunlarla nasıl başa çıktıklarına göre yargılanacaktı. Yunan mitolojisinin üç Kader Tanrıçası Clotho, Lachesis ve Atropos‘tu ve her birinin insanlığın kaderini dokumada farklı bir rolü vardı.

Antik Yunan’da Kader Tanrıçaları Moirailer olarak adlandırılırdı. Bu, “ayrılmış pay” veya “pay” olarak tercüme edilir. Buradaki fikir, Kader Tanrıçalarının insanlara yaşamdan ayrılan payları dağıtmasıydı. Üç Kader Tanrıçasının her birinin kaderi ya da “payları” dağıtma sürecinde farklı bir rolü vardı.

Clotho

Her şeyden önce, Clotho vardı, “İplik Eğiren”. Bir insan ana rahmindeyken, Clotho onun hayatının ipliğini dokuma görevini üstlenirdi. Yunan mitolojisinde soyut kaderi ifade etmek için sık sık dokuma metaforları kullanılıyordu. Bu metafor sanatta olduğu kadar betimlemelerde de sık sık ipliklerin bir dokuma tezgahında dokunması ya da bazı durumlarda liflerin iplik haline getirilmesi olarak karşımıza çıkar.

Her iplik bir ruhun hayatını temsil ediyordu. Bu iplik, gelecekteki seçimleri ve eylemleri ve yaratılabilecek sonuçlar da dahil olmak üzere bir insanın hayatının gidişatını gösterirdi. Clotho ipliği insan anne karnındayken eğirmeye başlardı ve bu yüzden genellikle hamilelikler sırasında veya insanların doğumu sırasında anılırdı.

İnsanların seçimleri kesin değildi. Bunun yerine, seçimde özgürlük vardı ve bir insanın kaderi koşullu seçimlere bağlıydı. Kaderler ipliği örerken tüm kararları ve sonuçları dikkate alırdı.

Lachesis

Lachesis, Moirai yani Kader Tanrıçalarının ikincisiydi ve rolü bir insanın hayatının uzunluğunu ölçmekti. Adı, her ruha ölümlü yaşamının bir kısmını ayıran kişi olarak rolüne uygun bir şekilde “Dağıtıcı” olarak tercüme edilir. Lachesis bir insanın ne kadar yaşayacağını ve dolayısıyla hayatı boyunca kaç sınavla karşılaşacağını belirlerdi. İpliğin içinde her bir ruhun kaderi yatıyordu.

Atropos

Üçüncü kız kardeş Atropos’un adı “döndürülemez ya da geri dönüşü olmayan” anlamına gelir. Adı, Kader Tanrıçalarının en inatçısı olarak sarsılmaz konumuna gönderme yapar. Atropos kaderin ipliğini kesen kişiydi ve kesildiği noktada ölümlülerin hayatı sona ererdi. Bu nedenle Atropos bir insanın ölümünü simgeler. Kesimden sonra ruh, yargılanmak üzere Yeraltı Dünyası’na, oradan da Elysium’a, Ceza Tarlaları’na ya da Asfodel Tarlaları’na gönderilirdi. Atropos’un rolü hayati önem taşıyordu, her bir kişinin nasıl öleceğine o karar veriyordu. Ölüm koşullarına o karar verirdi – bunun asilce ya da alçakça olması ona bağlıydı. 

Kaderler genellikle yaşlı kadınlar, bazen de genç tanrıçalar olarak tasvir edilirdi, dolayısıyla bu büyük ölçüde sanatsal tercihe bağlıydı. Birçok tasvirde Atropos – insanların ne zaman öleceğini seçtiği için – yaşlı bir kadın olarak, Clotho ise – kadınlar doğum yaptığında genellikle orada bulunduğu için – genç bir kadın olarak gösterilir. Görünüşleri mutlak olmayabilir ama tasvirlerindeki tek tutarlılık dokuma tezgâhı ya da ipliktir. İplik her zaman Kaderleri tanımlamak için kullanılan temel bir özelliktir. Genellikle bir insanın hayatını betimleyen duvar halıları dokurlar.

Kader Tanrıçalarının Soyu

Platon’un Cumhuriyet’inde Moirai’lerin Ananke’nin kızı olduğu öne sürülür. Ananke kaçınılmazlığın ya da zorunluluğun ezeli tanrısıydı. Bu rolün bir parçasını çocuklarına, yani Kader Tanrıçalarına aktarmıştır; Kader Tanrıçaları hem doğumun, yaşamın ve ölümün gerekliliğini hem de kaderin kaçınılmazlığını ve bir insanın hayatında gerçekleşmesi kaçınılmaz olan olayları sembolize eder hale gelmiştir. 

Alternatif olarak, Kader Tanrıçalarının, gece tanrıçası Nyx’in kızları olduğu da öne sürülmüştür. Hesiodos’un Teogoni’sinde şöyle yazar: “Ayrıca Gece [Nyx] kaderleri ortaya çıkarır ve acımasız intikamcı Kaderler, insanlara doğumlarında hem kötülük hem de iyilik verirler ve insanların ve tanrıların günahlarını izlerler… ta ki günahkârı ağır bir cezayla cezalandırana kadar.” (Satırlar 221-225)

Bu biraz daha karamsar bir yorumdur, çünkü Gece’nin kızları olarak Kader Tanrıçaları Yunan mitolojisinde ruhun döngüsüne dair kasvetli ve kötümser bir bakış açısına işaret eder. Bununla birlikte, Ananke’nin kızları olarak Kader Tanrıçalarıı negatif ya da pozitif değil, “bunlar sadece olacaktır” anlamında nesneldirler.

Üçüncü bir varsayım ise Kader Tanrıçalarının adalet ve ilahi düzen tanrıçası Themis’in kızları olduğudur. Dolayısıyla Kaderler kutsal yaşam düzeninin uzantılarıdır – onlar olmasaydı ruhların döngüsü kaos içinde olurdu. Bu, Yunanlıların doğal düzenin ya da ilahi dengenin önemine dair düşüncelerine işaret eder. Yaşam ve ölüm kaosun yıkıcı doğasına karşıttır.